Προεδρεύων: Νίκος Παπαδάκης
Καθηγητής και Διευθυντής του Κέντρου Πολιτικής Έρευνας & Τεκμηρίωσης (ΚΕΠΕΤ) στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Κρήτης. Είναι Distinguished Visiting Professor στην Academy of Globalization & Education Policy (AGEP) του Zhengzhou University (ZZU) της Κίνας, Αν Διευθυντής του ΚΕΜΕ-ΠΚ και Μέλος του Επιστημονικού Εκπαιδευτικού Συμβουλίου του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης (ΕΚΔΔΑ). Επιπρόσθετα είναι Μέλος του Standing Group “Political Culture” του European Consortium of Political Research (ECPR). Έχει δημοσιεύσει 170 μελέτες, στα αγγλικά, γαλλικά, κινέζικα και ελληνικά και έχει συγγράψει 11 επιστημονικά βιβλία – μονογραφίες στα ελληνικά και αγγλικά και έχει επιμεληθεί άλλους 10 συλλογικούς τόμους.
Αναστασία Νάτσινα, "Το καταπιεσμένο πνεύμα της αντιχουντικής αντίστασης στα πρώτα χρόνια της Μεταπολίτευσης: Πρόσφατη έρευνα στα πεδία της λογοτεχνίας και της πολιτισμικής ιστορίας"
Η ανακοίνωση αυτή παρουσιάζει τη νεότερη έρευνα γύρω από τη λογοτεχνία και πολιτισμική ιστορία των πρώτων χρόνων της Μεταπολίτευσης (1974-1981), ως χώρων στους οποίους εκδηλώθηκε με ποικίλες μορφές το καταπιεσμένο αντιστασιακό πνεύμα εναντίον της χούντας που μόλις είχε καταρρεύσει. Το φιλελεύθερο πνεύμα που είχε ξεκινήσει από τη δεκαετία του 1960 και ανασχέθηκε με τη δικτατορία επιστρέφει με νέα ορμή και ανατρεπτικότητα ειδικότερα στα λογοτεχνικά έργα της νέας γενιάς αλλά και στη λογοτεχνία για παιδιά, όπως και στον κινηματογράφο. Αντλώντας από τον πρόσφατο τόμο που επιμελήθηκαν ο Γ. Δημητρακάκης και η Α. Νάτσινα, Μεταπολίτευση 1974-1981: Λογοτεχνία και πολιτισμική ιστορία (2021), η ανακοίνωση συνοψίζει για το αγγλόφωνο κοινό τα κυριότερα ευρήματα που σχετίζονται με το θέμα του συνεδρίου.
Η Αναστασία Νάτσινα είναι Επίκουρη καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας και Διευθύντρια του Ερευνητικού Εργαστηρίου Λογοτεχνικών Ειδών και Ιστορίας της Λογοτεχνίας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Τα ερευνητικά ενδιαφέροντα και οι δημοσιεύσεις της αφορούν κυρίως την ελληνική πεζογραφία από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι σήμερα. Τελευταία ενδιαφέρεται για τη χρήση ψηφιακών μεθόδων στη μελέτη της ιστορίας της λογοτεχνίας όπως και για την οικοκριτική.
Αλεξάνδρα Ζερβού & Βασιλική Βασιλούδη, "Η δικτατορία στην Ελλάδα και η ιστορική μυθοπλασία για παιδιά στο σταυροδρόμι της πολιτικής αγωγής και της ιστορικής μνήμης"
H ιστορική κουλτούρα είναι προϊόν της αλληλεπίδρασης μεταξύ ιστοριογραφίας, σχολικής ιστορίας και δημόσιας ιστορίας (Carretero, 2017). Μέρος της είναι οι σύγχρονές μας ιστορικές μυθοπλασίες που απευθύνονται σε νεαρούς αναγνώστες: πραγματεύονται ευαίσθητα θέματα που παλαιότερα ίσως «αποτελούσαν ταμπού για την ιστορία» (Le Goff 1990). Μελετώντας ένα corpus παιδικών και νεανικών βιβλίων που έχουν εκδοθεί από τη Μεταπολίτευση μέχρι τις μέρες μας, επιχειρείται η διερεύνηση των αφηγηματικών τεχνικών, μέσω των οποίων πραγματοποιείται η λογοτεχνική διαχείριση της εφτάχρονης δικτατορίας στην Ελλάδα. (π.χ. αλληγορία, χιούμορ, αναμνηστική γραφή). Τίθεται το ερώτημα μέχρι ποιο σημείο παρεμβαίνει η λεγόμενη παιδαγωγική λογοκρισία στην παρουσίαση της σύγχρονης ιστορίας και συνακόλουθα η πολιτική στάση που υπαγορεύεται από αυτήν. Η τελευταία θεωρείται ως μέρος της ευρύτερης πολιτικής αγωγής που υποβάλλεται, έμμεσα, στους νεαρούς αναγνώστες.
Αλεξάνδρα Ζερβού, Καθηγήτρια «Κλασικής Φιλολογίας και Παιδικής Λογοτεχνίας» στο ΠΤΔΕ Πανεπιστημίου Κρήτης. Εργάστηκε για την ίδρυση του πρώτου Διατμηματικού Μεταπτυχιακού Προγράμματος για Παιδικό Βιβλίο στην Ελλάδα, στο Πανεπιστήμιο του Αιγαίου, του οποίου υπήρξε επί δεκαετία συντονίστρια. Συνεργάστηκε, επίσης, με τον καθηγητή J. Perrot ως συνιδρύτρια του διεθνούς ερευνητικού Κέντρου Charles Perrault. Έχει δημοσιεύσει μεγάλο αριθμό μελετών σε γαλλικά, αγγλόφωνα, γερμανικά και ελληνικά περιοδικά και συλλογικούς τόμους. Ενδιαφέρεται για την πρόσληψη του ιστορικού παρελθόντος και των κλασικών μέσω των παιδικών και εφηβικών βιβλίων, καθώς και την παιδαγωγική και λογοτεχνική διαχείριση κρίσιμων σημερινών θεμάτων.
H Βασιλική Βασιλούδη είναι εκλεγμένη επίκουρη καθηγήτρια στο ΠΤΔΕ του Πανεπιστημίου Κρήτης. Έχει μεταπτυχιακό (Πανεπιστήμιο του Reading, Βρετανία) και διδακτορικό στην Παιδική Λογοτεχνία (Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης) Διετέλεσε υπότροφος του Ιδρύματος Ωνάση, του Κρατικού Ιδρύματος Υποτροφιών, της Διεθνούς Βιβλιοθήκης για τη Νεότητα (Μόναχο) και του Ιδρύματος Τσακόπουλος (Σακραμέντο). Τα επιστημονικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται στη λογοτεχνία για παιδιά και νέους και στην ιστορία της παιδικής ηλικίας και της νεότητας. Έχει εκδώσει τη μονογραφία Εφημερίς των Παίδων (1868-1893). Προτεσταντικά Πρότυπα για την Παιδική Ηλικία. Αθήνα: Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, 2013 και σειρά άρθρων σε ελληνικά και διεθνή περιοδικά.
Κατερίνα Δαλακούρα, "Η διδασκαλία της ιστορίας στο σχολείο την περίοδο της δικτατορίας των συνταγματαρχών"
Η διαμόρφωση της κοινωνικής και εθνικής συνείδησης των ελλήνων πολιτών, σύμφωνα με τα «ιδεώδη»/ιδεολογία της Επταετίας, υπήρξε το κύριο μέλημα της εκπαιδευτικής πολιτικής της δικτατορίας των συνταγματαρχών. Έτσι η μεταρρύθμιση του 1964 (στο βαθμό που είχε θεσμοθετηθεί) καταργείται (Α.Ν. 129/1967) άμεσα, με την πραξικοπηματική κατάληψη της εξουσίας, και η εκπαίδευση οργανώνεται ταχύτατα πάνω σε νέους ιδεολογικούς άξονες και προγενέστερα του 1964 διαρθρωτικά και διοικητικά σχήματα (ΦΕΚ 163/1967, ΦΕΚ239/1968, ΦΕΚ 218/1969, ΦΕΚ 225/1969). Η προαναφερόμενη μέριμνα, εγγράφεται στους σκοπούς της εκπαίδευσης, όπως διατυπώνονται στα αντίστοιχα εκπαιδευτικά νομοθετήματα και στα περιεχόμενα των Αναλυτικών και Ωρολογίων Προγραμμάτων, και αναδεικνύεται από την πυκνότητα των εγκυκλίων και «διδακτικών οδηγιών», που διασφαλίζουν την «πιστή» εφαρμογή της εκπαιδευτικής πολιτικής και τον έλεγχο της εκπαιδευτικής/διδακτικής πράξης. Χαρακτηριστικό στοιχείο των περιεχομένων των ΑΠ του 1969, που αποτελούν και τα ΑΠ της δικτατορίας (καθώς τα ΑΠ του 1973 δεν πρόλαβαν να επικυρωθούν και υλοποιηθούν) είναι η έμφαση που δίνεται στη διδασκαλία των «κοινωνικών μαθημάτων» (Ιστορίας, Γεωγραφίας, Θρησκευτικών, Φιλοσοφίας)· μεγαλύτερη από την (παραδοσιακή) έμφαση στα αρχαιογνωστικά μαθήματα. Τα μαθήματα αυτά καταλαμβάνουν το 20% των εβδομαδιαίων ωρών διδασκαλίας του ωρολογίου προγράμματος (τα αρχαιογνωστικά 15%). Στο πλαίσιο αυτό η διδασκαλία της ιστορίας –περισσότερο ίσως από τα λοιπά «κοινωνικά μαθήματα» αποκτά βαρύνουσα σημασία για το καθεστώς και τους εκπαιδευτικούς (και τους ευρύτερους) στόχους του. Η εισήγηση αυτή λοιπόν θα εστιάσει στους σκοπούς της διδασκαλίας της ιστορίας στο σχολείο την περίοδο αυτή, στην επιλογή και έκταση των περιεχομένων της που φαίνεται να ενέχουν «ιδιαίτερο ενδιαφέρον» για το καθεστώς, συνδέοντας την ανάλυση αυτή, με την «νομιμοποίηση» του καθεστώτος στην συνείδηση των μαθητών/τριών και την «καθοδήγηση»/έλεγχο της κοινωνικής/πολιτικής συλλογικής τους δραστηριότητας.
Η Κατερίνα Δαλακούρα είναι Αναπληρώτρια Καθηγήτρια με γνωστικό αντικείμενο Ιστορία της Εκπαίδευσης και του Φύλου, στο Τμήμα Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κρήτης (ΠΚ), και ΣΕΠ στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Δημόσια Ιστορία του ΕΑΠ. Το συγγραφικό και ερευνητικό της έργο αφορούν στην ιστορία των γυναικών και του φύλου και εστιάζουν ειδικότερα στη γυναικεία εκπαιδευτική εμπειρία (εκπαίδευση και εθνικισμός, έμφυλες, και εθνικές ταυτότητες, υποκειμενικότητες, εκπαιδευτικοί θεσμοί), και στην κοινωνική και πολιτισμική γυναικεία δραστηριότητα (εκδοτική δραστηριότητα, κοινωνική δραστηριότητα, φεμινισμοί-πολιτική). Η ιστορική περίοδος και ο γεωγραφικός χώρος στον οποίο εστιάζει η έρευνά της είναι: 18ος -20ός αιώνας, Οθωμανικός χώρος, Ελλάδα, Βαλκάνια.